1. Giới thiệu
Có 3 cách chủ yếu để chơi Ukulele: chơi theo hợp âm, chơi solo theo tab và cuối cùng là mix hai thứ. Trong bài viết này, Việt Hoàng Phong sẽ chỉ các bạn cách đọc tab để chơi solo, nói đơn giản hơn là chỉ cho bạn chính xác nơi để bạn bấm ngón tay trên cần đàn và thời gian bấm chúng.
2. Khái niệm cơ bản
Bắt đầu đơn giản với khuôn nhạc, trên mỗi tab hay tất cả tab cho đàn Ukulele đều có 4 dòng, mỗi dòng cấu tạo từ các dấu gạch ngang. Mỗi dòng đại điện cho một dây, từ dây 4 đến dây 1: G C E A ( Sol Đô Mi La ). Vì thế nên khi bạn nhìn vào đàn khi để dọc bạn sẽ thấy dây G là dây ngoài cùng bên trái và dây A là dây ngoài cùng bên phải.
Chúng ta sẽ bắt đầu với đặt số thứ tự cho các dây đàn như hình dưới. Nhưng bạn sẽ chơi như thế nào? Một tab luôn được được đọc từ trái qua phải và mỗi số đại diện cho các khe phím. Trong ví dụ dưới, bạn sẽ chơi như sau: bấm khe thứ 3 của dây A. Sau đó là gảy dây E và không bấm ( vì dây E = 0 ). Sau đó gảy dây C và cũng không bấm ( dây C = 0 ). Sau đó gảy dây G ( dây G cũng = 0 ),….
3. Cách bấm hợp âm qua tab
Hầu hết các bạn sẽ thấy tên hợp âm trên lời bài hát và sẽ có một số các hợp âm gần nhau. Nó có thể xảy ra như ở dưới dây, nghĩa là bạn nên chơi tất cả các nốt theo hàng dọc, thẳng hàng và và bấm chúng cùng nhau ( là hợp âm ). Phía dưới bạn có thể thấy các nốt được xếp theo các hợp âm: F. G, C, Am, D7 và G7.
4. Biểu tượng trong tab
Hy vọng bạn đã phần nào hiểu được cách cơ bản để đọc tab. Sau đây mình sẽ chỉ thêm các biểu tượng các bạn có thể gặp trong tab Ukulele, điều này khó hơn một chút và thường thấy trong tab Guitar nhiều hơn.
. Hammer-On – “h”
Hammer-0ns là chia ra thành 2 nốt khác nhau ( cùng một dây ), nghĩa là các nốt khác nhau trên cùng một dây: khi bấm nốt đầu tiên xong, bạn dùng ngón tay khác đập/ gõ vào nốt khác trên dây đó. Ví dụ dưới là bạn bấm khe phím thứ 2 trên dây C và bạn “hammer-on” khe phím thứ 3 là dùng tay đập hoặc gõ vào ( cùng dây C ).
. Pull-Off – “p”
Pull-Off là kỹ thuật trái ngược hoàn toàn với Hammer-On. Ở đây bạn sẽ gảy dây A, bấm đồng thời khe thứ 3 và thứ 2 và sau đó dùng pull-off ( thả lỏng ) khe thứ 3 trong khi vẫn giữ bấm phím thứ 2.
. Kết hợp cả hai
Khi kết hợp cả hai kỹ thuật trên thường được biểu thị bằng biểu tưởng “^”. Trong ví dụ dưới đây, bạn sẽ phải gảy dây E, hammer-on khe phím thứ 3 của dây E và sau đó pull-off ( thả lỏng ) một lần nữa.
. Trượt
Kỹ thuật này được sử dụng chủ yếu trong các bài hát hấp dẫn và sôi nổi. Trượt tăng lên sẽ biểu thị bằng biểu tượng”/”, còn trượt giảm dần sẽ là biểu tượng “\”. Ở ví dụ này, bạn sẽ gảy dây A, bấm khe thứ 2 và trượt đến khe thứ 5. Sau đó bạn gảy dây E, bấm khe thứ 3 và trượt về khe thứ 2.
. Nhịp điệu
Như bạn có thể thấy, đọc tab không phải là quá khó khăn khi bạn hiểu những điều cơ bản. Tuy nhiên, vấn đề ở đây là nó có thể khó để phân biệt nhịp trong các điệu khác nhau. Có rất nhiều biện pháp khác nhau để nhận biết được nhịp, nhưng hầu hết đều không phổ biến. Lời khuyên của mình chính là bạn sử dụng khuôn nhạc ( sheet ) trợ giúp. Hãy lắng nghe cẩn thận những bài hát bạn muốn chơi, bạn sẽ cảm nhận được nhịp điệu lẫn cảm xúc của bài hát.
– Dưới đây là clip minh hoạ, các bạn xem để dễ hiểu hơn nhé!